Ngô Đức Diễm - KINH VÔ THƯỜNG

Ngô Đức Diễm - KINH VÔ THƯỜNG 

NIỆM THƯỜNG HẰNG

Mở Kinh Vô Thường, đọc từng chữ, ngẫm từng ý, thưởng thức từng câu, tôi cảm thấy như đang tụng kinh Phật, đang chiêm nghiệm Thánh Kinh, hay hơn nữa, đang tấp tễnh bước vào thiền. Thú thật, tội không đủ thâm sâu để bắt hết ý của tác giả trong mấy chục ngàn câu thơ, nhưng mỗi câu mỗi chữ, đều cho tôi cảm giác tìm thấy một cái gì mới mẻ, thường hằng trong cái vô thường của  cuộc đời..

Thật vậy, nói đến vô thường là nói đến dâu bể, hình hoại, sắc không, nhưng trong cái chuyển hóa như cơn lốc xoáy như thể là Diện đó, tác giả đã tìm thấy một cái gì vĩnh hằng, không suy suyễn như thể là Điểm. Đó có thể cái Định trong Vô Định, cái Còn trong cái Mất, cái Có trong cái Không:

Vách am cỏ dựa sơn căn

Chợt nghe từng nụ thường hằng trổ hoa

Thường hằng còn nụ, nghĩa là mới chớm, còn chúm chím, chưa tung khai, và đó mới thực là vẻ đẹp hồn nhiên như thể nét mặt trẻ thơ, hiển lộ cái  Đạo uyên nguyên của Lão Tử. Nhưng điều đáng để ý là nụ thường hằng đi ra khỏi thể tĩnh để trổ hoa,  chính là đi vào thể động, nên người ta mới nghe được tiếng hoa nở, một cách bất chợt, không thể ngờ, như thể một mặc khải.

Nói đến mặc khải là nói đến huyền nhiệm, không thể giải thích, minh họa, mà chỉ có thể cảm nghiệm và cảm nhận. Hình như tiếp nhận mặc khải, con người phải đối diện với một thực thể mới, lung linh giữa mơ và thực, giữa tỉnh và mê:

Nửa mê nửa tỉnh bàng hoàng

Có ai gõ đá tụng tràng kinh ma

Thực thể mới đó là một sự trộn lẫn giữa “gõ đá” và “kinh ma”. Nhìn thoáng  thì tất cả chỉ là ảo ảnh, nổi trôi bồng bềnh, là ma, vì tất cả đều khoác áo “phù” dung, nếm mùi  phù sinh,  phù du, phù trầm và phù hư:

Em phù sa-ta phù vân

Lêu bêu trên đỉnh mây tần phù du

Phù trầm lạc bến phù hư

Phù sinh cát bụi trầm tư cửa thiền

Nhưng thoáng thấy thế mà không phải thế… Tất cả ảo ảnh nỗi trôi đã chìm xuống tại cửa Thiền. Có ba chìm  bảy nổi mới tìm thấy chân lý tại cửa thiền. Tại đây tất cả đã hóa thân thành một thực tại mới vuợt trên vô thường, giã từ nổi trôi bất trắc và bất định:

Môi nào nếm thử chân như

Mắt nào thấy rõ bụi từ hóa thân

Bụi hóa thân hay mắt hóa thân? Đời hóa thân hay người hóa thân? Không cần biết nữa, vì một khi đã nửa tỉnh nửa mê, thì đâu còn biên giới ngăn cách giữa chủ thể và đối tượng. Chỉ cần biết có một biến động lớn, làm thay đổi cả mối tương quan hữu thể giữa chủ thể và khách thể. Thế là trong cái hỗn mang đã có hóa thân, nhưng hóa thành thân  nào? Thưa là thân mới, không còn là thân thường, thân đời, mà là thân tiên:

Môi tiên thơm dạ lý hương

Tay tiên chép rã vô thường thư si

Thế đó! Ngày nào Holderlin bảo “người ở đời thiết yếu là thi sĩ.” Hôm nay, trong Kinh Vô Thường, Võ Thạnh Văn đã mở cửa Đời, cũng là cửa  Thơ và của Thiền để người ở đời – thi sĩ hé thấy hoa Tình như thể thực tại muôn thuở. Ai bảo tình  mong manh dễ vỡ, chóng qua, vô thường… thì mặc ai,  còn Võ Thạnh Văn đã thấy tình thường hằng, vĩnh cửu:

Tựa cửa Không đọc kinh hiền

Lời Tình nhả ngọc – Lam Điền hóa thơ

Rốt cuộc, tất cả là hư không. Chỉ có Tình là vĩnh cửu, là thường hằng. Nhưng tình lại chính là thơ, nên thơ phải viết bằng chữ hoa. THƠ là thường hằng vĩnh cửu, và đó chính là nụ hoa tô điểm cuộc đời. THƠ phải là KINH vậy..

Chợt nghe từng nụ thường hằng trổ hoa..

Ngô Đức Diễm