"Ông mặt trời"
"Ông mặt trời" muôn thuở
Tưởng ở tận đâu xa
Chợt thấy ông "thức giấc"
Mới biết ông trong nhà!
Pháp
Pháp Phật khai thị vốn Như Nhiên (1)
Trở lại (2) ngay đây (3) pháp hiện tiền (4)
Thoát khỏi thời gian (5), điên đảo tưởng
Tâm không Bậc trí tự chứng liền (6)
(1) Svākkhāto Bhagavatā Dhammo.
(2) Ehipassiko
(3) Opanayiko
(4) Sandiṭṭhiko
(5) Akāliko
(6) Paccattam veditabbo viññūhi.
Pháp bản nguyên
Thuận pháp cứ tùy duyên
Đúng sai đều để học
Thấy ra pháp bản nguyên
Như trân châu, bảo ngọc!
Pháp từ bi
Phật khai thị rồi đi
Tăng cũng không ở lại
Pháp mãi mãi từ bi
Giúp chúng sinh vô ngại.
Pháp vô chiêu
Không vị lai, quá khứ
Không khuôn mẫu, giáo điều
Chỉ ngay đây mà thấy.
Phật
Phật thật ngự trong lòng
Đêm ngày thường soi sáng
Thờ Tâm Phật bên trong
Hơn trăm ngàn hình tượng.
Phật chẳng thương ai, chẳng ghét ai
Phật cùng chúng sanh vốn chẳng hai
Chúng sanh luyến ái tâm nhân ngã
Chư Phật từ bi tánh bản lai.
"Rắn"
Rắn bên ngoài đáng sợ
Không bằng "rắn” trong lòng
Ai khéo chăn giữ "rắn"
Mới tự tại thong dong
Rộng mở
Khi hoa Tâm đã nở
Sáng toả khắp mười phương
Khi tấm lòng rộng mở
Vô lượng nghĩa yêu thương
Sinh - Tử
Bảy hai, chưa phải "cổ lai hy"
Sống chết thiền cơ, khỏi nghĩ nghì
Sinh, mãi thong dong nhờ thuận pháp
Tử, thường tự tại bởi tùy duyên.
Sinh tử (2)
Sinh tử vốn tự nhiên,
Sống chân như thuận pháp
Khởi niệm chỉ đảo điên
Thánh nhân không bám trụ.
Sống - Chết
Sống chết vốn lẽ thường,
Như ăn rồi phải đói
Thấy sinh diệt tỏ tường
Còn đâu tâm sợ hãi?
Sự Thật
Thầy nói lên sự thật
Không lặp lại kinh, thư
Ai mắt không nhiễm bụi
Ngay đó thấy Chân Như
Tâm
Muốn tịnh tâm chẳng tịnh
Buông ra ngay đó an
Trong lòng còn trước niệm
Sao thấy được Niết-bàn?
Tâm Ma
Pháp đến đi vô ngã
Sao muốn thành của ta
Khổ lạc đều hư ảo
Tìm kiếm chỉ tâm ma
Tánh Không
Lăng xăng tra cứu nghĩa không
Muôn đời chẳng gặp mất công kiếm tìm.
Trở về tâm trí lặng im
Bỗng nghe tiếng hót con chim gọi đàn!
(Họa lời chúc sinh nhật)
Biết ngày sinh, ngày tử
Mới thấy đời vô thường
Cũng bình thường muôn thuở
Tâm, pháp thật tỏ tường!
Sinh làm người là quý
Thấy pháp còn quý hơn
Ngộ ra nhờ sinh tử
Xin cúi đầu tạ ơn!
Tuổi đời ngày một già
Chỉ tâm còn trẻ mãi
Ngắm trời đất bao la!
Thiền - Tịnh
Không thiền, không tịnh, Ta cũng không,
Chẳng kiếm, chẳng tìm, Pháp liền thông
Chỉ tại phân vân Tâm khốn khổ
Sao bằng rỗng lặng Tánh thong dong.
Thoát vô minh
Ai thường biết chánh niệm
Trọn vẹn với chính mình
Tỉnh thức trong thực tại
Mới thoát khỏi vô minh
Thông
Quá khứ còn hay mất
Tương lai có hay không
Cứ ngay nơi thực tại
Trọn vẹn, tâm-pháp thông
Thong dong
Không cần cầu an lạc
Chỉ cần thấy khổ, không
Sống vị tha vô ngã
Sinh tử vẫn thong dong.
Thuận - Nghịch
Nghịch duyên không đối kháng
Thuận cảnh cũng an nhiên
Thuận nghịch đều vi diệu
Tự tại nói chi Thiền
Tiễn đưa
Con xuống núi, với hành trang giản dị
Thầy tiễn đưa duy chỉ một nụ cười
Con cứ đến cứ đi tình lặng lẽ
Dẫu muôn trùng đâu phải đã xa xuôi.
Lòng chân thành, tỉnh thức giữa tha nhân
Tuy cuộc đời nhiều thăng trầm biến đổi
Tâm sáng ngời vẫn thấy pháp như chân.
Bấy lâu đau khổ với Tôi, Ta
Phật dạy: chẳng qua "thợ làm nhà"
Pháp vốn xưa nay thường tịch tịnh
Chẳng nhà, chẳng thợ, chẳng gần xa!
Tìm Đạo
Tìm Đông rồi lại tìm Tây
Tưởng rằng Đạo ở bên nầy bên kia!
Ngờ đâu Đạo vốn chẳng lìa
Hoát nhiên đại ngộ, ơ kìa... thế thôi!
Tranh luận
Tranh luận, mãi muôn đời
Không bao giờ ngã ngũ
Dù biện giải ngàn lời
Sao bằng "uống pháp nhũ"!
Tu
Xuất gia, xuất giá cũng đều tu
Không tuỳ thuận pháp khác chi mù
Chớ đợi xuất gia rồi hạ thủ
Đừng chờ nhập thế mới công phu!
Hiện tại chẳng am tường thật giả
Tương lai sao thấy rõ cương nhu
Đâu đâu cũng chỉ thân, tâm, cảnh
Giác liền ngay đó độ Xuân Thu.
Tự Do
Ngay nơi sinh tử Niết-bàn
Ngay nơi huyễn hóa an nhàn thảnh thơi
Ngay nơi góc bể chân trời
Thấy vầng trăng vẫn sáng ngời mười phương.
Tự tại
Như Lai tự tại đến đi
Tuỳ thời ứng hiện tuỳ nghi "vô tình"
Thong dong chẳng một lời kinh
Trong ngôi nhà lửa an bình thảnh thơi.
Từ thiện
Giúp người, cứ tự nhiên
Không giúp, cũng chớ phiền
Sống ung dung tự tại
Dù thấy đời đảo điên.
Việc thiện từ tâm thiện,
Tuỳ cảm ứng tự nhiên
Đúng sai nếu không biết
Lưỡng lự chỉ thêm phiền!
Viên minh
Hiện hữu tùy duyên khởi
Trùng trùng pháp tướng sinh
Tánh thấy thường soi sáng
Nên được gọi viên minh
Vô Môn xứ
Hẹn gặp Vô Môn xứ
Giữa pháp giới muôn trùng
"Như Lai ngự Không Trú
Nên ngự ở Vô Cùng".
Vô ngại
Điều gì đến sẽ đến,
Điều gì đi sẽ đi,
Tùy duyên mà ứng xử,
Vô ngại tâm xả ly.
Vô nhiễm
Thường sáng suốt biết mình
Thấy nhiễm, tịnh phân minh
Giữa thăng trầm, suy thịnh
Mỉm cười trước nhục vinh!
Vô sự
Học đạo quý vô tâm
Làm nghĩ nói không lầm
Sáng trong và lặng lẽ
Giản dị mới uyên thâm
Vô tâm
Vô tâm nhìn thế sự
Thấy pháp thật hồn nhiên
Chỉ do tâm tư lự
Mới ưu phiền, đảo điên!
Vô tự Kinh
Đọc Kinh vô tự khỏi lo âu
Chữ nghĩa, văn hoa chỉ khổ sầu
Nếu biết tùy duyên, tâm rỗng lặng
Nào ngờ thuận pháp, tánh thâm sâu
Lặng lẽ
Xin trả chim đôi cánh
Đôi cánh nhẹ bay xa
Ta trở về lặng lẽ
Một mình ngắm mây qua.
Ra đi khắp bốn phương trời
Tìm ai mỏi gót muôn đời còn xa
Ta về gặp lại tình ta
Dấu chân viễn mộng chỉ là phù vân.
Viết bài thơ trên cát
Cơn sóng vỗ xóa đi
Vô tình đâu nhớ được
Mình viết bài thơ gì.
Ta không biết đâu suối nguồn an lạc
Sáng sớm ra vườn bón đậu trồng dưa
Ta không biết đâu bến bờ diệu giác
Đúng ngọ về chùa cất cuốc ăn trưa.
Giọt mưa nào trên đá
Cho rêu mọc càng xanh
Giọt nào nghiêng bờ lá
Giọt nào thoáng long lanh.
Ngủ quên bên bờ suối
Mặc nước chảy về đâu
Sớm mai nắng qua đầu
Chim kêu choàng tỉnh dậy.
Ta vốn từ thiên thu
Đứng bên bờ giác ngộ
Nhưng yêu đời bể khổ
Ta chọn kiếp phù du.
Ta xin làm cánh hạc
Bay vút tận trời cao
Chở nguồn vi diệu pháp
Về thắp sáng trăng sao.
Thuyền ai quên bến đậu
Lênh đênh một mình trôi
Có chở ai không rứa?
Không, chỉ ánh trăng thôi.
Đón Hè sang ta hóa thành hoa nắng
Khi Đông về ta làm hạt mưa rơi
Giữa mùa Xuân ta dệt màn sương trắng
Chợt Thu về ta theo gió rong chơi.
Nắng trốn sau đồi thông
Chiều đuổi theo không kịp
Nhớ nắng chiều chạnh lòng
Để hoàng hôn mênh mông.
Gà con đã nở rồi
A, chào bé của tôi
Khu vườn này cho bé
Một ngày mới tinh khôi.
Con thuyền nhỏ thong dong
Khua mái nhẹ theo dòng
Sư vỗ thuyền ca hát
Âm ba gợn hư không.
Kìa mây giăng trên núi
A, xuống cho thầy hay
Ơ mà thầy đang ngủ
Thôi cứ để mây bay.
Gió lay bụi trúc vàng
Bên thềm hoa nắng vỡ
Ơ kìa giàn phong lan
Một cành hoa mới nở!
Mẹ ơi, con thưa nhé!
Con muốn mãi muôn đời
Là đứa con nhỏ bé
Vòi vĩnh mẹ, mẹ ơi!
Hình như thoảng một tiếng đàn
Chợt ngân vang đó chợt tan bao giờ
Chợt đâu một tiếng chơ vơ!
Nhớ hoàng hôn
Nhớ Huyền Không đạo và thơ
Nhớ dòng suối nhỏ bên bờ mây xanh
Nhớ con chim hót trên cành
Nhớ hoàng hôn đã mấy lần hoàng hôn.
Đêm nghe tiếng suối rì rào
Trăng vàng trải bóng lối vào thiền viên
Bình minh nắng dọi ngoài hiên
Cành phong lan nở nhụy viền sương mai.
Vô thanh
Cuồng phong bão tố ngất trời
Khúc vô thanh vẫn ngàn đời vô thanh.
Con chim nhỏ trên cành
Đang hót khúc vô thanh
Chim chi mà lạ rứa
Có phải chim hoàng anh?
Mùa xuân nào có đến
Mùa xuân nào có đi
Lòng ta hoa nở mãi
Thơm ngát nụ huyền chi.
Chia tay xin tiễn nụ cười
Nước non còn đó tình người còn đây
Trăng sao dẫu cách trùng mây
Bờ kia tĩnh mặc bến này như nhiên.
Nguyền trọn kiếp mây sương
Hóa làm hương cúng dường
Hằng hà sa cát bụi
Vô biên cõi diệu thường.
Gởi lại Huyền Không
Biển trời lồng lộng
Gởi lại hiên chùa
Bóng dáng thiền sư
Gởi lại am tranh
Kinh chiều đồng vọng
Giã biệt lên đường
Gót mộng phiêu du.
Sơn đào trước sân nở rộ
Cành hoa trắng quá bất ngờ
Gió rừng còn nghe giá lạnh
Ô hay xuân đến bao giờ.
Đá tĩnh lặng nằm nghe suối chảy
Đất cần cù ươm ngọn cỏ xanh
Cầu đi liễu đứng rủ mành
Thảo đình ngồi tụng lời kinh sớm chiều.
Người đi còn lại nụ cười
Cho yêu thương nối tình người ngàn sau
Cho cây đơm lá xanh màu
Cho trăng sáng mãi nhịp cầu thủy chung.
Về thăm lại Huyền Không
Ta nghe rộn trong lòng
Qua đèo mây gió quyện
Đong đưa hạt nắng hồng
Nẻo lên đồi am vắng
Chân ta nhẹ bước mau
Chùa trong yên lặng quá
Thôi vòng ra ngã sau
Giàn phong lan còn đó
Hoa điểm mấy nụ vàng
Hương len vào trong gió
Theo ngàn mây mênh mang
A đây rồi trà thất
Lối đi tay vượn cong
Cỏ hoa thơm bờ đá
Trông lên núi chập chồng
Vườn sau cây xanh mướt
Giàn đậu trái thật xinh
Bên mấy cành hoa mướp
Nắng chiều nhẹ lung linh
Có bóng ai thấp thoáng
Chen tiếng nói vọng vào
A, chào huynh, chào đệ
Bỏ cuốc xuống đã nào!
Huynh vào trong chút đã
Đệ cất mấy chùm khoai
Rẫy mình năm ni khá
Nên có sắn khoai hoài
Đêm Đông trăng vẫn sáng
Ngồi nghe đệ ngâm thơ
Bỗng đâu quên ngày tháng
Thời gian qua như mơ
Rồi một chiều mưa gió
Ta từ giã Huyền Không
Tình thâm chưa nói hết
Nghĩa nặng vẫn bên lòng.
Tao ngộ
Bên bờ suối vô vi
Trăng lên chờ ta đó
Ngàn xưa từ ngàn xưa
Chưa một lần trăng lặn
Ta đi vào viễn xứ
Trăng đưa lối ta về
Trùng khơi muôn bến mộng
Nên ta vẫn còn mê
Trăng huyền không mở hội
Hương lan ngát bên đồi
Mây ngàn phương về hội
Giờ tao ngộ đến rồi
Quê hương vẫn là đây
Trăng vẫn mảnh trăng này
Ngàn sau ngàn sau nữa
Lồng lộng giữa trời mây.
“Hãy lắng nghe bước chân
Bước chân qua thời gian
Thời gian vô sở trụ
Chân bước hề thênh thang.”
“Lắng nghe bước chân” là sống chiêm
ngoạn những gì đang trải nghiệm trong đời sống. Nhưng đời sống luôn biến đổi
không ngừng trong từng khoảnh khắc, vì thế sống chính là “bước chân qua thời
gian". Mà thời gian luôn trôi chảy không bao giờ dừng lại - “thời gian vô
sở trụ” - nên đừng bao giờ bám trụ vào đâu mới có thể “chân bước hề thênh
thang” - thong dong tự tại giữa cuộc đời vô thường biến đổi. Điều chính yếu
trong Đạo Phật là thấy ra tính chất "vô thường, khổ, vô ngã” của thực tại
thân-thọ-tâm-pháp, để không bám trụ vào bất kỳ điều gì ở đời.
Trong tu luyện, hành giả rất dễ bám trụ
vào sở đắc. Người thì bám trụ vào sở đắc định này định kia để được “hiện tại
lạc trú", thậm chí nhiều người còn bám trụ vào cả “Tánh Không”! Nhưng cho
dù bám trụ vào "Không" hay “Hữu”, “Tịnh” hay "động” thì
cũng đều bị dính mắc trong tham ái, và vẫn còn bị trói buộc trong vô minh. Đạo
Phật chủ yếu là dạy thoát khỏi sự che lấp của triền cái (nīvaraṇa) và trói buộc
của kiết sử, mà kiết sử tiếng Pāḷi là samyojana có nghĩa đen là sợi dây xỏ mũi
con vật để kéo đi, hay cái ách buộc vào cổ để dễ sai khiến.
Đức Phật dạy “không bước tới, không dừng
lại” mới có thể “thoát khỏi bộc lưu”. "Bước tới” là có tham vọng muốn trở
thành, “dừng lại” là đắm chìm trong quá khứ hay hiện tại, nên bước tới hay dừng
lại gì cũng đều là dính mắc hay bám trụ. Trong pháp hành Tứ Niệm Xứ hay Thiền
Vipassanā tuyệt đối không bám trụ vào bất kỳ đối tượng nào mà chỉ thấy biết
trung thực thôi. Bám trụ vào sở đắc tức nỗ lực tu luyện với mục đích trở thành
hay đạt được điều gì là phản lại lời Phật dạy: “Không tham ưu, không nắm giữ
bất kỳ điều gì ở đời”.
Người ta nhầm lẫn pháp hành của Đạo Phật
với cách tu luyện của Bà-la-môn. Bà-la-môn chủ trương rèn luyện để tiểu ngã trở
thành đại ngã. Trong khi Pháp Phật không có "trở thành” mà là "chấm
dứt trở thành". "Trở thành" thuộc về "thập nhị nhân duyên
sanh", "chấm dứt trở thành" tức "thập nhị nhân duyên
diệt".
Ngay bài giảng đầu tiên cho 5 vị Kiều
Trần Như, Đức Phật đã chỉ ra 4 Sự Thật. Nếu ngay trong mọi sinh hoạt đời sống
hàng ngày mà thấy ra 4 Sự Thật là giác ngộ chứ không phải tu luyện để trở thành
điều gì. Chữ "Giác Ngộ" có nghĩa là thấy ra 4 Sự Thật. Đức Phật tuyên
bố giữa Chư Thiên, Phạm Thiên và loài Người rằng: “Do thấy ra Tứ Thánh Đế nên
Như Lai đã giác ngộ Vô Thượng Chánh Đẳng Giác” .
"Vô Thượng Chánh Đẳng
Giác" tức thấy ra Tứ Thánh Đế, mà thấy ra Tứ Thánh Đế tức ngay đây
thấy đâu là Tập Đế, Khổ Đế; đâu là Đạo Đế, Diệt Đế. Thấy ra Sự Thật này là giác
ngộ chứ không phải rèn luyện để trở thành sở đắc nào để bám trụ. Nếu có tu thì
tu chính là “thấy và buông” những trói buộc dính mắc mà đức Phật gọi là “Nhất
hướng xả ly, ly tham, đoạn diệt, an tịnh, chánh trí, giác ngộ Niết-bàn",
chứ không tu để đạt được gì. Đó là tinh thần “vô sở trụ” hay “Vô Thủ Trước
Niết-bàn”.
Ta ngủ yên rừng sâu hoa lá rũ
Ta mỉm cười chim hót gọi bình minh
Ta bước đi ngàn vì sao lấp lánh
Ta đợi chờ rêu cỏ mọc quanh chân
Ôn Viên Minh dạy sáng trong, tĩnh lặng
Thấy, biết như chính nó đang là
Đời chìm nổi cuộn ba đào sóng gió
Lòng nhẹ nhàng như chiếc lá bay xa.
Ôn Giới Đức, kìa ông tiên trên núi
Dẫn Tăng đoàn đi khất thực hóa duyên
Nét thư pháp dịu mềm như lòng mẹ
Thơ và thiền, ôi vững chãi, như nhiên.
Ôn Pháp Tông miệt mài giảng dạy
Hạnh dấn thân, nhập thế tròn đầy
Dìu hành giả từ bến mê sang ngộ
Thực tại liền được soi sáng ngay đây.
Ôn Tuệ Tâm vị lương y tâm huyết
Chữa bệnh thân cho biết bao người
Gieo từ bi với món ăn thanh nhẹ
Tâm bệnh liền theo đó nhẹ vơi.
Mỗi Ngài đều vẹn tròn một hạnh
Đều ngát hương, tỏa rạng dâng đời
Lấy thân giáo trao từ bi, trí tuệ
50 năm tình huynh đệ chẳng hề vơi.
Chúng con nguyện quý Ngài trụ thế
Mãi dài lâu như bàn thạch giữa trời
Vén mây, rẽ gió khơi nguồn sáng
Tinh thần Huyền Không tỏa chiếu muôn nơi.
(Giác Phương Hoa)
No comments:
Post a Comment