Đặng Tường Vy – Người đàn bà làm thơ bằng trái tim nhân hậu - Xuân Trường

 Đặng Tường Vy – Người đàn bà làm thơ bằng trái tim nhân hậu

 

Đi trong nắng gió Sài Gòn, hòa mình vào nhịp sống vội vã của thành phố đông dân nhất nước này. Những đa đoan, những toan tính, những hối hả áo cơm thúc giục con người quay như chong chóng đến nỗi không còn nhìn nhận kịp thời những giả tạo, những ngụy trang, giữa cá nhân và tha nhân. Nhất là trong lĩnh vực tình yêu. Cái đề tài muôn thuở của nhân loại. Làm sao ta đếm được có bao nhiêu người phụ nữ đã và đang chia tay với cuộc tình của họ giữa cuộc đời này. Mặc dù đó là những điều đã xảy ra ngoài ý muốn của họ, vì rằng người đàn bà luôn luôn tha thiết được yêu, họ cưng như cưng trứng, hứng như hưng hoa cái hạnh phúc ban đầu tuyệt vời ấy. Vậy mà phải chia tay, phải xoay vần theo con tạo, thân phận đưa đẩy cuộc đời vào vòng xoáy của tồn tại xã hội.

 

Đặng Tường Vy, người phụ nữ giỏi giang, tài sắc vừa đủ để chị định hướng cho mình một hành trình đi đến tương lai như bao nhiêu người phụ nữ khác. Thế mà gian truân, thế mà hồng nhan, thế mà tài mệnh tương đố. Chị đã không may lạc vào dòng xoáy ấy. Đã biết rằng đời người có những khoảng trống không cần phải lấp đầy, nhưng sự đổ vở của một cuộc tình khi đã vẹn câu thề với nhau dẫn đến sự hụt hẩng mênh mông vô cùng, vô tận biết bao nhiêu lượng thời gian cần thiết để lấp cho đầy. Những mất mát cứ còn mãi trong chị. Chị đang lang thang trong khoảng trống của đời mình thì gặp thơ, chị yêu thơ rồi làm thơ, duyên nợ với thơ. Lại thêm một lần nữa cho phép ta xác quyết rằng khi tột cùng của hạnh phúc hoặc là khổ đau thì con người vẫn đến với thơ và thơ tồn tại như một đấng thiêng liêng cứu rỗi linh hồn thiên hạ.

Có lẽ những trải nghiệm hành trình đã làm nên một thứ chất liệu cho thơ Đặng Tường Vy nhẹ nhàng mà sâu lắng, âm thầm mà dữ dội, tục lụy mà thanh tao: 

Nhẹ nhàng thương nhẹ nhàng đau
Nhẹ nhàng quay gót chào nhau nhẹ nhàng,
 
hoặc là: 
 
Trăm năm con sóng ru đời bạc
Lành, dữ, đục, trong… cũng rã rời,
 
và đây nữa: 
 
Hạ về con nắng se lòng nhớ
Hồn ngẩn ngơ hồn lạc cõi riêng 
 
và dữ dội hơn: 

Xin anh một chút thật thà
Để cho em được đàn bà với anh. 

Đấy là những câu thơ chị đã mở cửa cho ta vào nhìn tận mắt những đợt sóng ngầm trong tâm hồn chị đang vỗ đến vô biên những khát vọng yêu thương, những giùng dằng thân phận, những đa đoan cuộc đời. Những đợt sóng ngầm ấy càng ngày càng mở rộng biên độ dao động căng nức tâm tư, bứt phá, để rồi bật ra những âm thanh bén nhọn đến xé lòng: 

 
Xin đừng nói tiếng chia xa
Trong vàng lá đổ sinh ra xanh mầm
Tận trong sâu thảm lặng câm
Trăm năm nhịp đập nói thầm yêu anh,
 
hoặc là: 
 
Tình em nốt nhạc không lời
Nhẹ nhàng len lỏi tình rơi giếng tình
Con tằm khát lá tồn sinh
Riêng em khát tiếng ơi mình mình ơi (Xin đừng bước vội)
 
và đây nữa: 
 
Gió ghì hôn môi em
Mây chung thủy bốn mùa
Mưa thủ thỉ nhiều đêm
Anh tình còn mặc cả (Chiều vàng câm nín).
 

Tìm người dưng, được người dưng, mất người dưng, phép toán tình yêu giờ đã thành vô định, một cộng một bằng không, chị đã trở về tìm lại chính mình trong cái mênh mông cô đơn vỗ chiều lên biển vắng mà hát khúc độc hành:

 
… Nghiêng mình hong gió biển
Sóng dỗi hờn xô nhau
Cát nhẫn nhượng im tiếng
Tình biến thể bạc màu
Phố triệu người lại qua
Người quen rồi người lạ
Người đến rồi lại xa
Me nhiều lần thay lá
Ta độc khúc tìm ta (Ta- Tìm ta).
 

Không những chị luôn đau đáu với nỗi niềm riêng, để tìm ra những thấu cảm cho thơ, cho đời, mà chị còn nhìn thấy muôn hình vạn trạn cái khổ đau mà trời đất đã không thương, đem đến cho con người: 

 
Lũ giận đời, lũ giận ai
Ùn ùn kéo đến thiên tai cho người
Nhà tan trong ngấn lệ trời
Người như chiếc lá cuốn trôi bềnh bồng.
 
Nhiều khi con người đã tự gieo rắc khổ đau lên chính mình: 
 
Sừng tê
Cao hổ
Hương chồn
Tiếng la vang vọng xé hồn quê hương
Lũ về gieo rắc tai ương
Kẻ nhà cao rộng đứng giương mắt nhìn.
 

Ở đây chị lại thấy tâm tư mình cháy bỏng trước sự truy sát của con người làm cho loài thú cũng không còn những bước chân đi hoang trong khu rừng tự do của mình.

Trong những tháng ngày trống không, trong lang thang đâu đó chị bỗng giật mình: 

 
Đừng hóa kiếp thiêu thân
Giết mình trong ảo ảnh
Đừng khát đời tình nhân
Đêm chiếu giường hoang lạnh
Em sợ loài cá cảnh
Khóc ngục tù trăm năm
Soi bờ mi ráo hoảnh
Lạc lầm chốn cùng thâm (Xin đừng làm lữ khách).
 

Có những ràng buộc yêu thương đã từng xác định miền tự do cho nhau của hai người đang yêu. Đó là sự nuôi dưỡng tình yêu, không là nơi cá chậu chim lồng, ngục tù trái tim, làm cho “đời hết vui khi đã vẹn câu thề”. Đây cũng là một triết lý của tình yêu vậy. Nếu chúng ta chủ quan thì sự ràng buộc quá đỗi đôi khi dẫn đến chia tay.

Cõi vô thường là cõi chết, nơi có giấc miên trường của nhân loại, thế mà có một loài hoa uống cạn vô thường rồi mới nở phải chăng hoa Tường Vy uống cái chết vào để nở ra sự sống: 

Lòng em nung nấu
Bến đậu yêu thương
Nuốt cạn vô thường
Hoa Tường Vy nở. (Điền vào trang vở)

chị đi giữa có, không, sống, chết như vậy làm sao không bé bỏng bồng bềnh và chuyển tải đến chúng ta những cảm xúc lạ của thi ca. Đã có lúc chị vô vi muốn mượn cửa thiền để chôn lấp mạch sầu thương và phôi pha những nỗi niềm tâm tư: 

Khánh ngân động trí lay
Chồi giác ngộ bung cánh
Quán trọ thôi nài nỉ
Vai gầy rời quang gánh
Một lần ngộ sắc không
Chén hương đời bọt bóng
Phù sa khuôn sáo rỗng
Gặt hái mùa rêu phong (Mùa rêu phong).
 

Rồi có lúc chị kiêu bạc muốn làm những việc lớn lao như chẻ đôi ngọn núi, tác cạn sông sâu và biển cả để tìm chân lý yêu thương nhưng rồi cũng không thấy đâu: 

 
Tôi muốn chẻ đôi ngọn núi tìm viên sỏi thật thà
Không thấy
Tôi tác cạn sông sâu
Tôi băng qua biển rộng
Tôi chới với hụt hẩng và tuyệt vọng…
Tôi chợt hiểu ra tất cả
Thôi
Không tìm kiếm nữa (Bước về phía trước).

Ngày xưa Xuân Diệu đã cảm xúc sự gần gũi nam, nữ qua những câu thơ như: “Hãy trộn nhau hai mái tóc ngắn dài” hoặc “Hãy nghe đây đôi hàm ngọc răng”. Ngày nay đã nhiều lần tôi gặp các nhà thơ trẻ dùng hình tượng cỏ để nói lên cảm xúc ấy mới nghe thì xa, nhưng lại rất gần, rất thanh tao nhưng lại khiến cho ta giật mình: … 

Tường rêu trách kẻ đầu môi
Ngày xưa cỏ mặn hứa rồi lại quên
Lạc lòng lạc cánh chim Quyên
Về phương trời lạ nhớ quên bãi bồi
Đêm nay gió thổi ngang đồi
Hỏi chăng cỏ rối còn lời trăm năm (Còn lời trăm năm).
 

Đăng Tường Vy là bút danh của Đặng Thị Lụa. Chị và thơ chị cũng mềm như lụa vậy. Từ các tập thơ Giọt sương khuya, Lá thu phai đến Sóng ngầm là những thông điệp bình yên chị gửi đến cho chúng ta những vui buồn, những thăng trầm, những được mất của cuộc sống. Buồn mà không giận, không thù hận, thơ dã mở lòng chị ra với tha nhân, với thiên nhiên với đa đề tài, thể loại, nhiều cung bậc cảm xúc.

Trong tập Sóng ngầm chị có một bố cục rất riêng, đọc nhiều nay tôi mới thấy đó là chị dùng một tản văn rất ngắn thay cho lời bạt ở phần cuối tập thơ với tựa đề “Chuyện đêm khuya”. Tôi không thể nói hết những gì phải nói cho thơ Đặng Tường Vy, xin giành lại sự cảm nhận cho quý vị. Tôi tin rằng dù ở bất cứ nơi đâu, Đặng Tường Vy cũng vẫn là Đặng Thị Lụa, bản lĩnh trong cuộc sống, đời chưa đẹp vẫn nhìn đời để phát hiện, để trải nghiệm, bằng trái tim nhân hậu mà làm thơ, mà bạn bè, để phiêu bồng trên ngọn cỏ ngày xưa, mà chiết xuất thành những nỗi buồn trong veo. Tôi tin chị sẽ thành công!

XUÂN TRƯỜNG