Thục Uyên 1: Bình thơ

 THƠ HÙNG NGUYỄN - CHƯA CHI ĐÃ HẾT ĐỜI - GÃ LÀM THƠ THỜI NHÔM NHỰA.

 

Có một chàng thi sĩ rất ngông nghênh, lãng tử và hào sảng như một Lệnh hồ Xung đến giữa đời, phong trần, khí phách, trọng nghĩa khinh tài.

Dòng thơ anh rất cá biệt, phóng khoáng.

Với lối viết khôi hài, dí dỏm và táo bạo, vừa bi thiết, vừa chua cay, gia tài thơ anh thật phong phú. Anh viết về nhiều thể loại và rất hay. Thục Uyên hân hạnh được anh tặng cho hai tập thơ, thật vui và ấm áp khi anh thân tình gọi là "sư muội"

Anh tha hương, hiện định cư tại Boston, và dòng thơ anh rất buồn.

Ôi, nói làm sao hết cái buồn xa xứ, khi con đò chiều đã liêu xiêu, trôi giạt vào những bờ bến lạ, vào một cuộc viễn mơ không ngày trở lại. Quê hương yêu dấu chỉ còn là những kỷ niệm quạnh quẽ, hiu hắt với những ngổn ngang khốn khó, tâm hồn thơ anh cũng lay lắt theo ngọn gió điêu tàn đó.

Cá tính mạnh mẽ có chút bụi đời, giang hồ lãng tử làm nên bản sắc thơ anh, thể hiện rõ qua từng trang thơ:

Chợt mẹ chóng già hơn rau muống
Chợt em khóc vụng góc sân trường
Chợt sáng mặt trời lên nhem nhuốc
Thì tiếc đếch gì chút máu xương.
Ta sinh nhầm buổi trời nịnh thánh
Mong gì gia thế đỡ cuộc chơi
Máu ta còn rẻ hơn nước lạnh
Hà cớ gì không đổ xuống đời.
Bày trò hảo hán Lương sơn Bạt
Đứa chết đứa tù đứa chó hoang
Gang thép mười năm còn mục nát
Ta cười ngạo mạn sống lang thang
Ta về gõ trộm chuông đánh thức
Nhắc Phật mười phương dậy, lên chùa
Kẻo Mai rụng kín y Bá nạp
Đâu kịp vàng bay sớm giao mùa...
 
Và hãy khẽ đọc những đoạn thơ tình của anh:
 
Bốn chung Từ Hải biệt Kiều
Rượu mời rượu phạt cũng đều lã say
Em cười, nghe cả trùng vây
Ta buồn, trận mạc biết ngay khó về
Đêm sông Ba lặng sóng
Ngồi bên nhau tròng trành
Ta ôm em, manh động
Thương lòng người phong phanh...
Đêm sông Ba đứng gió
Nồng nàn biết về đâu?
Ta ôm em, to nhỏ
Mắt môi chìm vào nhau...
Đêm sông Ba hư ảo
Trăng đầu mùa bán khai
Ta ôm em, bá đạo
Cháy một trời liêu trai...
Đêm sông Ba lập thể
Trắc ẩn mộng tường vi
Ta ôm em, nuốt lệ
Hận một đời sinh ly...
Đêm sông Ba vô tận
Trên mắt ướt môi mềm
Ta ôm em, lấn cấn
Sợ tình buồn, buồn thêm...
Đêm sông Ba cụt ngẳng
Lấy gì hẹn trăm năm?
Ta ôm em, se thắt
Lấy gì đền thanh tân
Cuối năm con gái đầy ra phố
Váy vàng váy đỏ rõ tóc xanh
Ta nhe răng khỉ cười hô hố
Đời cũ kỹ rồi, hết Sở Khanh.

Sự táo bạo, bay bướm, đã thắp lửa cho thơ!

Cuộc đời vốn buồn mà, đi qua bao nhiêu gian truân của đời sống, chỉ còn ngọn lửa leo lét của tình yêu, vẫn cháy âm ỉ…Anh cũng vậy, viết về tình yêu như một cứu cánh, vì chỉ những khoảnh khắc đó, ngồi lại với những hoài niệm đó, hoặc đắm chìm trong thiên đường ảo tưởng, giây phút ấy mới đem lại hạnh phúc niềm thăng hoa thật sự đến cho người thi sĩ.

Tường vi nở rối gầm trời
Tiếng ai cười vỡ một thời tri âm
Hình như mãn nguyệt trăm năm
Chi bằng trăng khuyết biết thầm lặng đau.

Tiếng cười nào đó đã vỡ tan, khuất nẻo! Thanh âm cũng vỡ vụn theo ký ức, đau buốt cả linh hồn!

Khi màu trùng dương đã bằn bặt, vết thời gian nhuộm tím sắc chiều, là lúc hoàng hôn cũng lịm chết theo những giấc mơ đã phai tàn.

Ngàn năm cười nhạt niềm thiên cổ
Ta rồi tro cốt biết về đâu?
Em rồi giở ngực vun nấm mộ
Nhốt một linh hồn không kiếp sau.

Ai rồi cũng trở thành tro bụi, và niềm đau của những hạt bụi vẫn còn đó, mảnh linh hồn ấy đang biết vui buồn, cựa quậy, quằn quại cho đến lúc chờ ngày hóa kiếp.

Và anh với nỗi đau xa quê:

Chiều dưng gió lớn, lòng theo gió
Thổi tốc trăm năm cuốn bụi mờ
Tưởng bay ra biển là thôi nhớ
Có biết ngàn đời đã tóc tơ.
Ta đong nỗi nhớ bằng cơn lũ
Theo triều con nước nghịch mùa thu
Mai trơ xóm vắng, nhìn nhau cũ
Thương thắt ruột gan cõi mịt mù.
Biết em lặng lẽ từng chiều khóc
Mưa gió đời nhau tan nát lòng
Ta ngồi đau đớn từng chén tống
Rượu hóa thành sông: Chiều lập đông.

Thơ anh hay sâu sắc và cô đọng.

Bút pháp mạnh mẽ, dứt khoát, quyết liệt!

Nỗi buồn trong thơ anh như cơn gió chướng thổi qua vùng tâm bão tạo nên những cơn lốc xoáy thê thiết trong hồn.

Thơ anh như tiếng búa nện đinh vào quan tài khâm liệm nỗi buồn chúng ta trong từng nhịp thở của đời sống.

Xin trân trọng giới thiệu đến các bạn hai tập thơ rất đặc sắc của nhà thơ Hùng Nguyễn. Xin cảm ơn anh rất nhiều.

Thục Uyên.

-----------------------------------------------------------------

TRONG CÕI MƯA, TÔI TÌM TÔI...

 

Tôi làm quen với Thơ của Thục Uyên cũng vài năm, trên facebook. Đằm thắm, nhẹ nhàng, đầy nữ tính, mà không kém chiều sâu. Tôi thích đọc Thơ chị. Nhưng chưa có dịp nào viết một bài cảm nhận để trao đổi cùng chị.

Vào những ngày Sài Gòn đau đớn trong cơn mưa, đọc bài “Cõi mưa” của Thục Uyên. Buồn không thể tả. Và thế là trầm mình trong “Cõi mưa”

CÕI MƯA
Phố nào chìm dưới cơn mưa
Tôi nào tìm bóng tôi xưa nhạt nhòa
Kinh buồn vọng tiếng ê a
Từng lời tụng niệm xót xa phận người
Cơn mưa hiu hắt xuống đời
Giọt nghìn trùng đã tàn rơi cuối dòng
Mang theo cát bụi mênh mông
Thả theo cơn gió hồng trần phôi pha
Giọt thiên thu giọt lệ nhòa
Tôi tìm tôi thấy thật thà vết đau
(Thuc Uyen)

Có ai nhớ mùa mưa Sài Gòn bắt đầu từ tháng mấy? Và kéo dài bao lâu? Câu hỏi này ưu tiên cho người được sinh ra ở Sài Gòn và những người ngụ cư đã chọn Sài Gòn làm quê hương thứ hai. Thấy dễ mà trả lời chính xác cũng khó.

Miền Nam có hai mùa mưa nắng. Sài Gòn không ngoại lệ. Nhưng mưa Sài Gòn có vẻ kéo dài hơn các tỉnh lân cận, bởi mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 và nó rớt hột mãi cho đến tháng 11. Đã từng có người ví: Mưa Sài Gòn như một cô gái lãng mạn, đỏng đảnh, thất thường... có lúc dầm dề suốt tuần. Có lúc đang nắng chợt mưa. Có lúc mưa ào rồi tươi tắn thay áo mới...

Mưa Sài Gòn đáng yêu như thế đấy!

Và tôi chắc chắn rằng: từng sống, từng yêu một ai đó trên đất Sài Gòn, thế nào bạn cũng từng che chung dù, mặc chung áo mưa hoặc đi dưới mưa phùn... tay trong tay đầy kỷ niệm cõi ấm áp.

Cõi mưa ấy, năm nay, thời gian mưa vẫn đang tiếp diễn nhưng nó không bình thường như cũ.

Cõi mưa năm 2021, Sài Gòn ôm trọn một cõi bão dông, cho dù thời tiết cũng theo quy luật vật lý bình thường.

Ôi! Cái bình thường lại chứa đầy sự vô thường. Những cặp đôi từng tay trong tay, những sinh hoạt cộng đồng từng kết nối vòng tay... bỗng rã rời, rồi bàng hoàng, chợt nhận ra: có những người mới nắm tay đó thôi. Sao họ tan quá nhanh thành mây khói?

Bắt đầu từ 27/4/2021, biến chủng Delta của dịch Covid 19 tấn công Sài Gòn một cách hãi hùng. Nó nhanh và mạnh đến nỗi, người Sài Gòn trở tay không kịp. Từ Sài Gòn, rồi Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tiền Giang...các tỉnh phía Nam cũng trở tay không kịp...

Những ca nhiễm, những người ra đi về một cõi khác chóng vánh, khiến ai nghe tin cũng nấc lên tiếng khóc nghẹn ngào.

Nhà thơ sống ở một nơi xa, cách Sài Gòn nửa vòng trái đất cũng thảng thốt gần như thất thần, bật tiếng Thơ đau não nuột Khi chứng kiến một Sài Gòn vắng lạnh, đường phố chìm trong mưa:

“Phố nào chìm dưới cơn mưa
Tôi nào tìm bóng tôi xưa nhạt nhòa
Kinh buồn vọng tiếng ê a..
Từng lời tụng niệm xót xa phận người”

Không biết là mưa Sài Gòn đang rơi hay nước mắt ông trời đang đằm đìa tràn ngập các đường phố mùa này vì thương xót cho thân phận con người?

Nói thế thôi! Thơ lục bát của Thục Uyên rất giản dị, dễ hiểu. Hoàn toàn không cần giải thích từ ngữ, nếu muốn bình. Và tôi hình dung chị viết đoạn thơ này để miêu tả cái khoảnh khắc hoài niệm của mình khi ngồi trước màn hình xem các clip, video để theo dõi diễn biến tình hình Sài Gòn trong đại dịch Covid 19. Nơi chị ở cũng từng trải qua những ngày đại dịch trước Sài Gòn. Chị hiểu nỗi đau mất mát mà quê hương thứ hai từng trải qua. Khi nghe SG - quê hương thứ nhất lâm đại nạn, chị cảm nhận rất rõ, đau rất thấm và khóc rất nhiều. Đại từ phiếm chỉ - điệp từ “nào” đặt trong những câu hỏi lớn: “con phố nào đang khóc?” “bóng người nào đang thấp thoáng trong màn mưa?”. Cảnh và người thân thương quá đỗi, gợi nhớ ký ức ấu thơ, chị đã từng gắn bó với SG. Hình ảnh Sài Gòn nay gợi nhớ lắm SG xưa...Và trong cái tôi của hiện tại đang sống lại một “cái tôi” từng thuộc về SG, yêu thương và gắn bó sâu đậm cùng SG, dường như cũng theo bánh xe thời gian ngược về quá khứ, để sống hoà nhập và chia sẻ với SG, cho dù “tôi” hôm nay không phải là “tôi” của hôm qua. Phân thân, rồi hoá thân...cùng với Sài Gòn để nghe con tim mình nói những điều rất thật: dù đi đâu về đâu, Thục Uyên - tôi- vẫn ôm ấp một bóng hình quá khứ về tuổi thơ, về quê hương VN yêu thương...

Hàng loạt những từ ngữ mang sắc thái biểu cảm buồn và xót xa... trong một đoạn thơ lục bát 28 tiếng: chìm dưới cơn mưa, nhạt nhoà, kinh buồn, phận người, tụng niệm, xót xa...lại được kết hợp với cách gieo vần của các âm tiết có âm chính là nguyên âm mở: “a” và “ ưa” tạo độ vang xa, có sự ngân nga như âm thanh của một hồi chuông cầu nguyện khi các câu thơ được đọc diễn cảm.

Bài thơ có kết cấu hai phần rõ rệt. Đoạn đầu là hình ảnh “cõi mưa” của quê hương mẹ, nơi tác giả chào đời đang chìm trong đau thương. Đoạn cuối là một bức tranh tâm trạng đầy suy nghiệm về lẽ đời, về những âu lo cho một cuộc tìm kiếm sự tồn tại của bản thân:

“Cơn mưa hiu hắt xuống đời
Giọt nghìn trùng đã tàn rơi cuối dòng..
Mang theo cát bụi mênh mông
Thả theo cơn gió hồng trần phôi pha
Giọt thiên thu giọt lệ nhòa
Tôi tìm tôi thấy thật thà vết đau...”

Nếu mưa ở khổ đầu là mưa vũ trụ, từ trên trời rót xuống thế gian, tắm tưới những cảnh đời bất hạnh và mưa tìm trú trong lòng thương yêu đầy từ tâm của người con biết đồng cảm và sẻ chia với quê hương thì ở khổ kết “ cõi mưa” đã lan xa và thấm ngọt vào lòng người, có khả năng làm sinh ra những cơn mưa “ tâm lý”, những hạt Ngọc quý giá được gọi là “ nước mắt” đồng hành với “ cõi mưa” cách nửa vòng địa cầu. Mưa “ hiu hắt “ mà đẹp làm sao! Bởi có những lúc người Thơ đã khóc thầm, giấu những cơn mưa trong một “ cõi mưa” riêng, một cõi vắng vẻ, khép kín đã nhiều năm xa quê, nay lại phải khóc cho những mảnh đời, những kiếp người vô nghĩa lý, khóc cho sự trở về “ cát bụi” của những hạt bụi vô thường...

Ngẫm đến tận cùng: Ai rồi cũng sẽ tan vào mênh mông, sẽ phôi pha theo ngọn gió. Nhưng dù xa cách nghìn trùng, hạt bụi ly hương vẫn mong muốn đồng cam cộng khổ với đồng bào, với nơi thuộc về bản ngã...

Cảm xúc ở đoạn kết là một “ cõi mưa” rất tình, trào dâng tận cùng, tràn ngập mênh mông, và mưa trút đến cạn kiệt những giọt bi thương khô cạn trong con người. Mưa là nước mắt nữ sĩ đang khóc đấy!

Khóc để biết rằng: nỗi đau này to lớn quá khi ta phải chứng kiến những người thân yêu ra đi là thiên thu vĩnh biệt.

Nhà thơ tự vấn chính bản thân mình: Tôi là ai? Tôi đang tìm gì trong “ cõi mưa” mênh mông kia? Không đơn giản chỉ là chia sẻ, là quan tâm vì sự hào hiệp của “tình thương mến thương” như những slogan hoa mỹ về lòng nhân ái. Bởi khi hoà nhập thật sự vào “nỗi đau của dân tộc” nhà thơ nhận ra trái tim thật thà của mình:

“Tôi tìm tôi thấy thật thà vết đau”

Vâng! Một vết đau của quê hương cũng là một vết đau cứa mạnh trên cơ thể của chính “cái tôi” nhỏ bé, tội nghiệp và đáng thương nơi nhà thơ. Chị không cần che giấu cảm xúc. Bởi chỉ khi được hòa hết mình với “cõi mưa” quê hương, chị đã tìm ra “cõi sống” thật của chính con người mình...

12/9/2021

Dương Diên Hồng